Cuối năm 2014, tôi đi du lịch qua Nê-pan một tháng. Chuyến đi đã trở thành một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất đời tôiNhấp vào để xem ảnhMột phần của cuộc hành trình chính là khoá tu thiền tịnh khẩu 7 ngày. Mời mọi người đọc thêm về trải nghiệm ở bên dưới.
Một mình trải nghiệm khoá tu thiền tịnh khẩu 7 ngày …
“Đây sẽ là phòng của thí chủ trong vòng 7 ngày tới. Thí chủ vui lòng giữ phòng gọn gàng, ngăn nắp và tuân thủ quy định giữ yên lặng trong suốt thời gian ở đây. Ngoài ra, thí chủ cũng không được nghe nhạc, không giải trí, tình dục, nối dối, ăn cắp hoặc bỏ về giữa chừng. Chúc thí chủ an lạc!”
Sau khi nói xong, vị tăng (ni?) dáng người tròn trịa quay đi, để lại tôi cùng với mùi gỗ đàn hương còn phảng phất trong căn phòng đơn sơ, thiếu ánh sáng và không có gì đặc biệt. Ba chiếc giường, một nhà vệ sinh, không có gì xa hoa, nhưng như vậy cũng đủ gọi là năm sao so với những nơi tôi đã tá túc suốt cả tháng qua. Một trần giường bằng gỗ với một chiếc nệm cứng dày 2 inch (khoảng 5 cm) và một chiếc chăn cũ đặt trên giường đầy mời gọi, cùng với một cái kệ kê sát bên làm nơi để hành lý.
Tôi hít một hơi thật sâu, cố gắng chịu đựng, quên để ý là còn một người nữa đang ở trong phòng. Anh ta nhìn về phía tôi, như thể muốn nói là “CHẠY ĐI”, nhưng thay vào đó anh khẽ gật đầu rồi tiếp tục nhìn chằm vào vách tường. Đó là lần tương tác duy nhất và cũng là cuối cùng của tôi với bạn cùng phòng, đồng thời cũng là lần cuối tôi tương tác bằng mắt với bất kì ai trong suốt 7 ngày còn lại.
Tôi đến Trung tâm Thiền Panditarama ở Lâm Tỳ Ni (Lumbini) sau khi gặp 2 du khách trong hành trình một tháng xuyên Nê-pan. Họ nói khoá tu đã làm thay đổi cuộc đời họ và tôi nghĩ tôi cũng sẽ tìm được ý nghĩa cuộc đời mình, trở thành một hiệp sĩ Jedi hoặc ít nhất là học được cách cải thiện hoặc có thể tìm ra một công thức mới cho món lasagna chay. Lâm Tỳ Ni cách biên giới Ấn Độ khoảng 45 phút và là một nơi linh thiêng vì đây chính là nơi Đức Phật đản sanh (vâng, vị Phật ĐÓ). Thực ra, tu viện nơi tôi đang ở cách CHỖ Ngài thực sự sinh ra không xa (hòn đá đó có thể nhìn thấy qua tấm kính chống đạn).
Tất cả những gì người ta bảo tôi làm cho đến thời điểm này là một ngày tôi phải thiền 16 tiếng, luân phiên giữa thiền đi và thiền ngồi. Thức dậy lúc 4 giờ sáng – ăn sáng lúc 7 giờ, ăn trưa lúc 11 giờ, “uống nước ép” lúc 7 giờ tối và 10 giờ lên giường ngủ. Từ trước giờ, kinh nghiệm thiền định của tôi chỉ vỏn vẹn 3 phút yên lặng hít thở (với nỗ lực ngồi xếp chân bán già theo “phong cách Ấn Độ”) trước mỗi bài thi hồi còn học ở trường y. Vâng, tôi là người mới 100%.
Sau khi “lấy hành lý” ra (3 chiếc áo thun và 2 cái quần – dường như gọi là “hành lý” thì hơi quá), tôi tản bộ ra ngoài, nhìn lên, tôi đứng lặng người như chết điếng. Tôi không biết lúc này mình nên chạy, nên cười hay nên khóc. XÁC SỐNG! XÁC SỐNG KHẮP NƠI! Những dáng người im lặng nối đuôi nhau thành hàng dài, di chuyển hết sức chậm rãi, mắt vô hồn nhìn vào vô định.
Các bạn thấy đấy, tôi đã không nhận ra đây là một trung tâm thiền Vipassana (Vipassana là pháp môn thiền CHÁNH NIỆM). Giới luật quy định là chính nhờ “chánh niệm” trong từng hành động mà người ta thanh lọc được thân, tâm và linh hồn và sau đó đạt tới “giác ngộ”.
More clearly, what being MINDFUL means in the case of Panditarama is that yogis are instructed to be consciously and CONSTANTLY thinking of EVERY movement while walking and EVERY inhalation and exhalation when in sitting meditation -from the moment your eyes open in the morning till the moment you close them at night. EVERYDAY.
Cụ thể hơn, theo Panditarama, CHÁNH NIỆM nghĩa là các hành giả yogi được hướng dẫn luôn luôn tỉnh thức và LIÊN TỤC suy nghĩ về MỌI nhất cử nhất động trong khi đi thiền và MỌI hơi thở vào hơi thở ra khi ngồi thiền – từ giây phút mở mắt ra vào sáng sớm cho tới giây phút khép mắt lại vào ban đêm. NGÀY NÀO CŨNG VẬY.
Thực ra, vì phải tập trung vào những nhiệm vụ này, bạn sẽ lơ đi “MỌI” suy nghĩ hoặc tác nhân kích thích khác và “CHỈ TẬP TRUNG” vào bước chân và hơi thở mà thôi. Ví dụ như: ĐỪNG nghĩ về một quả táo. Không làm được đúng không? Bây giờ, đừng nghĩ về BẤT CỨ CÁI GÌ HAY ĐIỀU GÌ CẢ…Trong một TUẦN!
Mỗi bước chân tôi đi sẽ được chia làm 3 phần nhỏ: nhấc chân lên, đưa chân về phía trước và đặt chân xuống. Mỗi một giai đoạn phải được ý thức nhận biết, cảm nhận và phân tích thật chi tiết: cảm nhận mỗi cơ bắp đang chuyển động; cảm nhận áp lực tác động lên mỗi phần của bàn chân; những cảm giác; nhiệt độ; mỗi nơ-ron cảm giác. Do vậy mà, thay phiên nhau, MỖI BƯỚC CHÂN kéo dài từ 3-4 giây. Mắt phải nhìn về hướng bàn chân và không được nhìn dáo dác xung quanh (vậy thì tại sao họ lại bỏ nhiều tiền ra xây dựng một nơi đẹp thế này cơ chứ?). Các bạn tưởng tượng ra được mà, đúng không?
Tôi đi vào hàng và bắt đầu những bước đi như xác sống cùng với bao người khác. Tôi cảm thấy ai đó đang đánh giá tôi đằng sau cặp mắt tĩnh lặng chẳng khác gì Andy Dufrain trong phim “Shawshank Redemption” (“Nhà tù Shawshank”). Liệu tôi có trở thành “chú cá” mới đầu tiên bỏ cuộc?
Chân phải Lên…về phía trước…xuống. Lực đang đè lên gót chân. Cong mắt cá. Chân trái Lên…về phía trước…xuống. Kích hoạt cơ bắp chân. Cong ngón chân cái.
Chân phải Lên…về phía trước…xuống. Cong mắt cá chân. Dãn đầu gối ra.
Chân trái Lên…về phía truo…Ồ, phải nhớ xác nhận vé và…DỪNG LẠI!
Chân phải Lên…về phía trước…xuống.
Nhìn kìa! SÓC! Ha ha! Phim đó hay lắm! Giờ đang ra phim nào nhỉ?...YÊN NÀO!
Chân trái Lên…về phía trước…xuống.
Ngứa mũi quá – ARON!
Chân phải Lên…về phía trước…xuống.
Lần nữa…Và lần nữa…Và lại một lần nữa…
Điều mà tôi nhanh chóng nhận ra và vì vậy rất buồn là, không có những xao nhãng của cuộc sống thường ngày, tâm tôi là một người kể chuyện liên tục bị quấy rối – bị tăng động (ADHD) – và mang hội chứng lo âu chia tách. VÀ NÓ KHÔNG BAO GIỜ CHỊU YÊN LẶNG! Dù tôi có cố làm cho tâm mình yên lại bao nhiêu lần, dù cho tôi có van xin bao nhiêu lần đi chăng nữa thì tâm tôi vẫn không ngừng chuyền cành. Không dừng lại – trong nhiều ngày. Đây quả thật là một cuộc chiến tâm lý dai dẳng và nó làm tôi “KIỆT SỨC”!
Tôi lê chân bước tới khu vực ngồi thiền và ngồi đại vào “một chỗ”. Căn phòng hầu như không có gì đặc biệt để miêu tả chỉ vỏn vẹn một bức tượng Phật cao 3 foot (khoảng gần 1 mét) (thành thật mà nói trông giống hệt như các bức tượng bày bán ở bất cứ cửa hàng bán đồ trang trí nào của Hãng Costco – gian số 5). Trên mỗi vị trí ngồi có một cái mùng chống muỗi cá nhân, làm cho khung cảnh chẳng khác gì một cảnh trong phim “The Matrix” (“Ma Trận”). Không nói nhau lời nào, chúng tôi tự kiếm chỗ ngồi cho mình (thực ra tôi đã ngồi nhầm vào chỗ của người khác trong thời khoá đầu tiên mà không hề hay biết (một cách để làm quen “bạn mới”!)) và bắt đầu ngồi thiền – bây giờ là tập trung vào hơi thở.
Vàooooooo…..Raaaaaa…….
Vàoooo…..Raaaaa…….
Vàooo…Chán quá…..Raaaaa
Vàoooooo…trưa nay ăn gì nhỉ….Raaaaaaa…….
Vàooo…Trời ơi! Thèm bít tết quá đi mất!...DỪNG LẠI COI!!! Raaaaaa….
Và cứ lặp lại như thế. Cuộc chiến gây loạn tâm thần trong tâm tôi cứ lặp đi lặp lại…và liên tục như thế.
Và sau đó là tới những cơn đau. Đầu tiên là đau cổ vì nhìn chằm chằm liên tục xuống dưới chân (Trời, tôi muốn cắt móng chân!), rồi tới đau lưng (giữ im một dáng đi làm căng nhiều nhóm cơ ít sử dụng khác nhau) và kinh khủng nhất là chân tôi bắt đầu tê cứng. Điều khó ở đây là: trong thiền Vipassana, hành giả phải chịu đựng những cơn đau. Bởi vì đời là bể khổ (theo lời Đức Phật), chúng ta phải nhận ra khổ đau, hiểu “bản chất” của khổ đau (?!?) và mặc kệ nó. Nhúc nhích, cựa quậy là biểu hiện cho sự yếu đuối (nếu làm thế, trong không gian yên lặng như tờ, mọi người có thể nghe thấy rõ) và đời nào tôi lại làm “con cá” đó. Ôi, đau đớn làm sao! Sau nhiều thời khoá kéo dài hàng giờ, nếu các xác sống biết tính tôi hay nói hài hước và kéo cái chân đã chết tê của tôi ra sau lưng thì chắc là họ đã giấu nó quá hay rồi (Ồ, tôi thấy sự châm biếm trên thật hài hước vì giờ trông tôi thậm chí còn giống xác sống hơn cả bọn họ).
Chung quy là thức ăn ở đây khá ngon. Bữa sáng là ngũ cốc muesli, sữa chua và táo; bánh mì nhà làm ăn kèm phô-mai, bơ đậu phộng và mứt. Bữa trưa gồm nhiều món có rau củ, món nào cũng ngon và rất nhiều (và được trồng ngay trong khuôn viên tu viện). Nước ép hoa quả - nghe kĩ này – nước cam Tang pha nóng…(Không phải người ta đã ngừng sản xuất nước cam Tang sau các sứ mệnh Apollo rồi sao??!)…Và một ít kẹo cứng.
Đúng 5 giờ rưỡi chiều, sư thầy (người Đức, nhưng lớn lên ở Kenya!) sẽ có một bài pháp thoại – bài thuyết giảng về lời Phật dạy. Ngày đầu tiên ở đây, tôi đã nhận ra tôi là một Hướng đạo sinh nam trong một trại quân đội Mũi nồi xanh; đồng thời cũng nhận ra rằng tôi đã “chạy trước khi đi” khi đăng ký vào khoá tu thiền nâng cao. Bạn bè xác sống của tôi ai nấy đều là học giả Phật giáo! Ý tôi là lẽ ra tôi nên đoán được ngay từ dáng ngồi thẳng điềm nhiên thật hoàn hảo lúc họ ngồi thiền và từ cái cách họ thực hiện dáng đi xác sống hoàn hảo đó. Nhưng đến khi nghe sư thuyết pháp thì tôi mới vỡ lẽ ra là tôi CHẲNG BẰNG một góc họ.
Ý tôi không hẳn là vậy. Tôi đã từng nghe về Phật – một điều gì đó về con đường trung đạo và sờ bụng Ngài sẽ mang lại may mắn. Tôi thậm chí còn biết Phật trông thế nào ấy chứ (Ngài là người đàn ông luôn ngồi sát bên chú mèo bằng nhựa vẫy tay chào khách trong các quán ăn Tàu. Nhưng những người này thậm chí còn biết Ngài ấy thích màu gì! (Xanh lá dứa) Thật đáng buồn khi nhận ra mình là người ngu nhất phòng (buồn hơn nữa là đây không phải lần đầu tiên tôi nhận ra điều đó)).
Tôi ngồi RÁNG nghe vị sư thầy nói bằng giọng thì thào kì bí đến nỗi âm thanh một đốt trĩ nhú lên từ một con chuột cũng dễ dàng lấn át. Suốt hai ngày đầu, tôi nghĩ là sư thầy bị cà lăm nhưng sau đó nhận ra rằng ông ấy đang nói bằng tiếng Sanskrit cổ - tiếng “Pali” – ngôn ngữ có những từ dài 32 chữ cái, một nửa trong số đó là “ps”.
Làn sương mù buổi sáng sớm mang theo tiếng cồng chiêng và âm thanh ca tụng cổ xưa từ hơn chục ngôi đền chùa xung quanh. Những âm thanh này thực sự khá mê hoặc, nhưng dĩ nhiên, phải chặn chúng lại và quay về tập trung vào bài thực hành của mình.
Lên…về phía trước…xuống
Lên…về phía trước…xuống
Vàooooooo……raaaaaa……..
Vàooooooo……raaaaaa……..
Qua được mấy ngày đầu, tôi bắt đầu đánh giá người mới, hả hê rằng mình còn ở đây ít ngày hơn họ và cá trong đầu con cá nào sẽ không vượt qua được. Nhưng tôi biết kiểu suy nghĩ tiêu cực như vậy đang trào lên là do tôi đang nản chí. Sự cô đơn tuyệt đối – không được nói chuyện thậm chí với tâm của mình – đang dần chiếm lấy tôi hoàn toàn. Tôi đã nhận được “thư hăm doạ” từ Mafia Thiền rồi. Một lá thư phàn nàn về việc tôi mặc quần áo “quá ồn ào” và một lá khác (khá nhỏ mọn hay là tôi nhạy cảm quá mức chăng?) là về việc tôi dùng quá nhiều gối khi hành thiền ngồi. (Phân tích pháp lý sâu hơn rút ngắn lá thư cuối cùng chỉ còn Bà Lesley L., 69 tuổi, tu 84 ngày. Đối chiếu chéo thì nét chữ của lá thư “nặc danh” và nét chữ trong cuốn sổ điểm danh có cùng một địa chỉ hộp thư cá nhân ở Ohio – đoán xem ai sẽ nhận được phân chó trong hộp thư mùa Giáng Sinh nào...)
Mọi người xung quanh tôi đều tỏ ra vẻ sung đạo hơn tôi và dường như ai cũng đều có được rất nhiều lợi lạc từ việc hít thở và đi bộ. Tất cả những gì tôi thu được chỉ là những cơn đau và sự bực tức vì không tài nào tĩnh tâm được. Tôi tự hỏi liệu tôi có thuộc về nơi này hay không và liệu, nói thẳng ra, tôi có đang thu được gì từ khoá tu không nữa. Tất cả những gì tôi muốn làm là nhấc chân “Lên…về phía trước…xuống” tiến thẳng ra tới cổng chính và la lớn “KHÔNG THỂ CHẠM VÀO ĐÂU!” hết sức có thể rồi nhảy điệu “Running Man” xuống phố.
Trong một khoảnh khắc yếu lòng (tuyệt vọng?), vào một đêm không mây (ngày thứ 3), tôi nhìn lên bầu trời và cầu xin một dấu hiệu cho thấy rằng tôi đang đi trên con đường đúng, rằng tôi phải ở đây, và thề có Phật làm chứng, một ngôi sao băng vụt qua bầu trời ngay thời khắc đó (sau đó tôi liền ước thấy được Sofia Vergara và một khẩu súng Red Rider BB). Đó chính là dấu hiệu (hay một sự trùng hợp) cho thấy rằng tôi không được bỏ cuộc, rằng tôi phải tiếp tục.
Ngày hôm sau, tôi bị một con khỉ nhảy lên người (&HỐN thật!), như thể để nhắc tôi không được nhìn quanh quẩn nữa và phải nhìn xuống chân, lúc này tôi thấy một con đỉa đang hút máu tôi cho bữa trưa, nhưng tôi không hề nao núng vì giờ tôi đang mang sứ mệnh phải hoàn thành nhiệm vụ đến cùng.
Từng ngày CHẬM RÃI trôi qua, tôi nhận ra nhiều người ở đây đã trải qua những sang chấn lớn trong cuộc sống và thậm chí mắc bệnh nan y. Một số tu 6 tháng và nhiều người đã từng tu trước đây, giờ quay lại. Phát hiện này giúp tôi mở mang được nhiều điều và khiến tôi hết cảm giác mình thật “ngu” và cũng có thái độ nghiêm túc hơn (đồng thời tha thứ cho Bà Lesley). Chính lúc này tôi mới có thể chú ý và tập trung sâu hơn để cuối cùng nhận ra rằng: MỌI THỨ xung quanh mình chỉ là “tiếng ồn”, là những xao nhãng của tâm tỉnh thức. Những nhân tố kích thích từ bên ngoài này ngăn không cho chúng ta tiếp xúc được với “HIỆN TẠI” trong giây phút này. Thực hành Vipassana nghĩa là mài dũa kĩ năng chú ý, tập trung và chấp nhận rằng đời là bể khổ. Chỉ qua những lần thực tập này con người ta mới có thể nhìn xuyên qua “tiếng ồn” và nhìn thấy bản chất thực sự của vạn vật, cuối cùng đạt được Giác ngộ.
Như vậy đã đủ thay đổi đời tôi chưa? Chà, cái đó thì tôi chưa thấy. Nhưng bây giờ, không khí dường như trở nên ngọt dịu hơn một chút rồi. Tôi biết mặc dù tôi mới chỉ được “chuốt nhọn” một phần tư trong “cái đồ chuốt bút chì cuộc đời”, nhưng vậy thôi cũng đã là một thành tựu VĨ ĐẠI của riêng tôi rồi.
Bây giờ, DỪNG LẠI!!! QUẪY THÔI!
Hẹn gặp lại ở Zihuatanejo.
Tỉnh thức,
Aron
Tái bút: Nhắn tin riêng cho tôi nếu bạn có nhu cầu muốn biết công thức cho món Lasagna.
#hardtobeholy
*Phản bác – bài viết này không có ý định xúc phạm, chỉ là một chia sẻ mang tính hài hước về trải nghiệm của BẢN THÂN.
** Chính người viết cũng chưa rõ về việc loài gặm nhấm thực tế có bị trĩ hay không.
